AK Parti’nin hafta sonu yapılan Kızılcahamam kampında işçi ailelere tanınan doğum sonrası yarı zamanlı çalışma hakkının memur ailelere de tanınması konusu milletvekillerince gündeme getirildi. Bunun üzerine Cumhurbaşkanı Erdoğan, Aile Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk’a “Neden hâlâ hayata geçmedi?” sorusunu yöneltti.
Bakan Selçuk da memurların yaklaşık yüzde 48’inin 6 yaşından küçük çocuğu olduğunu, bu ailelerin yarı zamanlı çalışacak olmasının kamuda sıkıntı oluşturabileceğini söyledi.
TASLAK NE DİYOR?
Aile Bakanı Selçuk’un sözlerinin ardından Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın “Gerekirse kapsamını daraltalım, bu hakkı öncelikli kadınlara verelim. Ama bir an önce hayata geçirelim. Söz verdik, sözümüzü tutmamız gerekir” dediği öğrenildi.
Yarım zamanlı çalışma dönemi doğum sonrası analık izninin veya kullanılan iznin bitiminden itibaren çocuğun mecburi ilköğretim çağını takip eden aybaşına kadar olan dönemi kapsıyor. Üzerinde çalışılan taslağa göre yarım zamanlı çalışma hakkının kullanımında kadın veya erkek memur ayrımı yapılamayacak. Eşlerin her ikisinin de memur olması durumunda yarı zamanlı çalışma hakkından her iki eş de yararlanabilecek. Memur anneler, yasal doğum izinleri bittikten sonra ilk çocuk için 2 ay, ikinci çocuk için 4 ay, 3 veya daha fazla çocuk için 6 ay yarım gün çalışabilecek ve maaşlardan hiçbir kesinti yapılmayacak. Ayrıca, anneler isterlerse, çocuk, ilkokula başlayana kadar yarım gün çalışabilecek. Bu durumda ise maaşlarının yarısını alacak.
YENİ ANNEYE DEVLETTEN 8.694 LİRA
DOĞUM PARASI 6 BİN 367 TL
SSK’lı çalışan kadınlar, doğum yardımı adı altında doğum izni döneminde iş görmezlik parası alırlar. Bu ödeneği alabilmek için, en az 90 gün sigorta primi ödenmesi gerekiyor. Doğum izni öncesinde işten ayrılma halinde doğum parası alınmıyor. Tabii ödeneği alabilmek için doğumun gerçekleşmesi ve bebeğin de sağ olması şart. Doğum parası, çalışan annenin son 3 aylık brüt ücretine göre hesaplanıp, ödeniyor. Buna göre günlük brüt ücret hesaplanıyor ve bunun üçte ikisi anneye ödeniyor. 2019 yılı asgari ücretli çalışan bir annenin alacağı doğum parası 6.367 lira.
İLK ÇOCUKTA 300 LİRA
DOĞUM YARDIMI: Çalışan anneler, doğum yaptıklarında, devletten doğum yardımı ya da halk arasında bilinen adıyla çocuk yardımı da alıyor. Doğum yardımı 15 Mayıs 2015 tarihi sonrasında gerçekleşen ve canlı doğumlar için veriliyor. Yardım tutarı ise birinci çocuk için 300, ikinci çocuk için 400 lira, üçüncü ve sonraki çocuklar için 600 lira. Bu yardımdan yararlanmak için Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlükleri’ne başvurmak gerekiyor.
AZ MESAİ TAM MAAŞ
YARIM GÜN DESTEĞİ: Çocuğu okula başlayana kadar çalışan anneler, yarım gün çalışma hakkından yararlanabiliyor. İşçi statüsünde çalışan anneler, doğum izninden sonra çocukları okul çağına gelene kadar yarı zamanlı çalışabiliyor. Anneler; yasal doğum izinleri bittikten sonra ilk çocuk için 2 ay (60 gün), ikinci çocuk için 4 ay (120 gün), 3 veya daha fazla çocuk için 6 ay (180 gün) yarım gün çalışabiliyor ve tam maaş alıyor. Böylece anneler, yarı zamanlı çalışsa da tam maaş alıyor ve maaştan hiçbir kesinti yapılmıyor. Örneğin, çocuk doğduktan sonra doğum izniniz bitti, isterseniz 60 gün yarı zamanlı çalışabilir ve bu 2 ay boyunca da maaşınızı tam alabilirsiniz. Çocuğu engelli doğan anneler ise 12 ay süreyle yarı zamanlı çalışabilir. Ayrıca çalışan annelerin; çocuk, ilkokula başlayana kadar yarım gün çalışma hakları da bulunuyor. Bu durumda yarım maaş alınıyor, fiili çalışmaya bağlı ödemeler devam ediyor.
180 LİRA EMZİRME ÖDENEĞİ
SÜT PARASI: Çalışan anneler süt parası ya da bir başka isimle emzirme ödeneğinden da yararlanabiliyor. Bu imkandan SSK kapsamında çalışan anneler, yine SSK’lı çalışan babalar da faydalanabiliyor. Bağ-Kur’lu anneler de süt parası alabiliyor. Sigortalı çalışanların, geçen bir sene içinde 120 gün prim ödemiş olması gerekiyor. Buna ek olarak Bağ-Kur’luların ise geçmişe dönük prim borcunun bulunmaması gerekiyor. 2019 yılı için alınacak süt parası ise 180 lira. Emzirme ödeneği bir kereliğine verilen bir ödenektir.
KREŞ MASRAFI DEVLETTEN
KREŞ YARDIMI: Çalışan annelere devlet kreş yardımı da yapıyor. 2018 yılında kreş yardımının şartları değiştirilerek destek miktarı artırıldı. Destek için temel kriter ise annenin maaş durumu. Asgari ücretle çalışan anneler devletin sunduğu destekten faydalanıyor. Geçen sene yapılan düzenlemeyle kadın çalışanlara yapılacak kreş yardımı, gelir vergisinden de istisna tutuldu ve bu rakam asgari ücretin yüzde 15’inden yüzde 50’sine çıkarıldı.
HESAP NASIL?
Çalışan bir annenin ilk çocuğunda alacağı toplam destek 7 bin lirayı aşıyor. Asgari ücretli bir çalışan, 6 bin 367 lira doğum parası, 300 lira çocuk yardımı, 150 lira süt parası, 1.877 lira yarım gün çalışma ödeneği (2 aylık) alıyor. Toplam yardım 8 bin 694 liraya ulaşıyor.
