Türkiye’de kripto para borsası Thodex’te 2 milyar doları bulabilecek vurgun iddialarının yansımaları sürüyor. Dikkatler bu sektöre çevrilirken, diğer borsalarda yatırımı olanlar da tedirginlikle izliyor. Bu gelişme borsalardaki işlem hacmini de ciddi oranda düşürdü. Pek çok kullanıcı ve uzman bir an önce bu sektöre denetim getirilmesi gerektiğini vurguluyor.
TÜRKİYE’DE 50’YE YAKIN KRİPTO PARA BORSASI MEVCUT
Dünyada kripto para sektörü 12 yıldır var. Büyüklüğü 2 trilyon doları aştı. Türkiye’de kripto paranın bilinirliği yüksek. Türkiye bir dönem kripto para alım satımında Avrupa’da ilk sıralara yükselmişti. Sektör ciddi bir büyüklüğe sahip. Türkiye’de 22 kripto para borsası var ama merdiven altı olanlarla bu sayı 50’ye çıkıyor. Henüz bir denetim olmadığı için web sitesi açar gibi borsa açılıyor.
"BİR AN ÖNCE YASAL DÜZENLEME İÇİNE ALINMALI"
Türkiye’deki borsalar üzerinde kripto para yatırımı yapanların sayısı 5 milyonu bulduğu söyleniyor. Milliyet'ten Hanife Baş'ın haberine göre 2020 yılı rakamlarına göre, 1 milyon Türk yerli ve uluslararası platformlarda aylık ortalama 500-700 milyon dolarlık işlem yapıyor.
TBMM Araştırma Hizmetleri Başkanlığı’nın Dijital, Sanal ve Kripto Para Sistemleri raporuna göre, 2019 sonu itibarıyla piyasada 2 binden fazla kripto para birimi vardı.
“KISA YOLDAN KAR ETMEK O KADAR KOLAY DEĞİL”
Tüketici Birliği Federasyonu Başkanı Mehmet Bülent Deniz, bu tarz sistemlerin saadet zincirine benzediğini ve daha önce bu konularda çok uyarılarda bulunduklarını anımsatarak, “Aynı şeyler tekrarlanıyor. İnsanların kısa yoldan kâr etme, zengin olma istekleri kullanılıyor. Para kazanmak, kısa yoldan kâr etmek o kadar kolay değil. Bir an önce bu sistem yasal düzenleme içine alınmalı” yorumunu yaptı.
'SEÇİMİ DOĞRU YAPIN' UYARISI
Kripto para yatırımı yapacakların dikkat etmesi gerekenler var. Marmara Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ali Murat Kırık, Türkiye’de 5 milyon kripto para yatırımcısı olduğunu belirterek, “Bu sayı Türkiye’nin Avrupa’da birinci sırada olduğunu gösteriyor. Yatırımcı sayısı da her geçen gün artıyor. Kripto ticaretinde yeni başlayan veya deneyimli bir profesyonel olmanız fark etmez, bir banka hesabıyla kripto para satın almak çok basit. Ancak doğru borsayı seçmek gerekir. 7/24 müşteri desteği olan ve piyasada iyi bir itibara sahip borsaları tercih etmek son derece önemli” dedi.
BUNLARA DİKKAT EDİN
Bilişim Hukuku Uzmanı Av. Doç. Dr. Murat Volkan Dülger, dikkat edilmesi gerekenleri şöyle aktardı:
“Kripto para saklamada sıcak ve soğuk cüzdan olarak iki seçenek var. Tavsiye edilen soğuk cüzdandır ve bu cüzdanda bütün yönetim ve şifreler kullanıcıda olur.
Denetim konusunda eksiklikler var, kripto para borsaları ciddi regülasyonlara tabi olmalı.
Devlet ve vatandaşın çıkarı gözetilerek bu alana düzenleme getirilmeli. Kripto para alım satım işlemlerinden alınabiliyorsa vergi de alınmalı ve vatandaş bu tür aracı kurumlara karşı korunmalı.
Yatırımcılar aracı kurum seçerken çok dikkatli olmalı. İlgili şirketin bilançosuna bakmalı, ortaklarını ve sermaye bilgilerini araştırmalı. Bu bilgileri şirketlerden talep edebilecekleri gibi ticari sicil gazetelerinden de kolayca kontrol edebilirler.
Dolandırıcılar daima zaafları kullanır ve kolay yoldan para kazanma isteğini tetikler. Yatırımcılar, bu tür hareketlerde bulunan şirketlerden uzak durmalı ve ünlülerle yapılan reklam kampanyalarına karşı temkinli olmalı.”
CUMHURİYET TARİHİNİN EN BÜYÜK DOLANDIRICILIĞI
Thodex borsasının aylık 12 milyar dolarlık bir işlem hacmi olduğu söyleniyor. Bu rakamdan ortaya çıkılarak 2 milyar dolarlık vurgun yapıldığı belirtiliyor. Rakamlara göre bu olay Cumhuriyet tarihinin en büyük dolandırıcılığı olarak kayıtlara geçecek.
“KRİPTO PARALARA YATIRIM YAPMAK TEHLİKELİ Mİ?”
Konuyu bugünkü köşesinde değerlendiren Hürriyet Gazetesi’nden Sefer Levent, kripto paraların güvenli olup olmadığını, barındırdığı tehlikeleri mercek altına aldı.
Hürriyet gazetesi yazarı Sefer Levent'in o yazısı;
Biz de kripto paraların güvenli olup olmadığını, barındırdığı tehlikeleri 8 soruda mercek altına aldık.
1- Kripto para nedir?
KRİPTO para hiçbir merkezi otoriteye ya da aracı kuruma bağlı olmayan, sanal para birimini ifade ediyor. İnternet aracılığıyla kullanılan kripto paralar ancak belirli şifreler kullanılarak yerleştirildiği sanal cüzdanlardan yine şifreler aracılığıyla çıkarılıp kullanılabiliyor. Kripto para birimleri dolar, Euro veya TL gibi basılı halde bulunmuyor. Günümüzde bitcoin, ethereum, binance, ripple, dogecoin birçok piyasada işlem gören kripto paralar arasında sayabiliriz.
2- Kripto paranın değeri nasıl belirleniyor?
KRİPTO paraların değeri kullanıcılardan gelen arz-talep dengesi içinde belirleniyor. Tıpkı hisse senedi veya emtialar gibi değiş tokuş sırasında anlık arz-talep fiyatlamasından değerleniyor ya da değer kaybediyorlar. Bir başka deyişle bir kripto para birimi ne kadar çok talep görürse o kadar değerli oluyor.
3- Blockchain nedir?
BLOKCHAIN ağı, tüm para alışverişlerinin kaydının tutulduğu bir sistem. Kayıtlar birden fazla yerde yani bir ağda tutuluyor. Amaç kayda alınmış bilgilerin güvenilirliğini arttırmak. Bilgilerin kaydedildiği yerler, özel şifrelemelerle korunuyor. Sadece kripto paralarda değil bankacılık gibi alanlar başta olmak üzere birçok alanda yüksek güvenlikli bir sistem olarak kullanılabiliyor.
4- Kripto paralara güvenilir mi?
Merkez Bankası geçtiğimiz günlerde dikkat çekti:
“Kripto varlıklar herhangi bir düzenleme ve denetim mekanizmasına tabi olmaması, merkezi bir muhatabın bulunmaması, piyasa değerlerinin aşırı oynaklık göstermesi, anonim yapıları nedeniyle yasadışı faaliyetlerde kullanılabilmesi, cüzdanların çalınabilmesi veya sahiplerinin bilgileri dışında usulsüz olarak kullanılabilmesi ile işlemlerin geri dönülemez nitelikte olması gibi nedenlerle ilgili taraflar açısından önemli riskler barındırmaktadır...”
5- Kripto parada tehlikeler neler?
* Kripto paralar her türlü gizli işlemde, kazançların vergi dışına çıkarılmasında ve hatta kara para ilişkilerinde kullanılan bir ödeme aracı haline gelebiliyor.
* Normal talep dışında, bu tür paraların yönelmesi kripto paraların değerini anormal yükseltiyor. Vatandaşın da bu para birimlerini saadet zinciri gibi görmesiyle sanal bir yükseliş yaratılmış oluyor. Bu piyasalarda aklanan paralar çekilmeye başlanınca da hızlı bir değer kaybı yaşanıyor. Olan vatandaşa oluyor.
* Kara para işlemleri ülkelerin de dikkatini çekmiş durumda. Kripto paraların vergilendirilmesi, hesap sahiplerinin açıklanması talepleri her zaman gündemde. Bunlar gerçekleştiğinde kripto para birimlerinin çok büyük değer kayıpları yaşaması yüksek olasılık.
6- Türkiye’de yasal düzenleme var mı?
Türkiye’de kripto paralar ile ilgili yasal düzenleme yok. Bazı kripto para borsası kuruşlarından yasal düzenleme talebi var. Güvenlik, sermaye yeterliliği gibi konularda getirilecek kriterlerin yatırımcılara güvenli yatırım ortamı sağlayacağını öne sürüyorlar. Yerli ve milli kripto para piyasasının yasal statüyle desteklenmesi halinde özellikle döviz piyasasına karşı önemli bir alternatif yaratacağına dikkat çekiliyor.
7- Yatırımcıların parası ve kripto paralar nerede tutuluyor?
KRİPTO paralar ilgili aracı kuruluşun veri merkezinde saklanıyor. Yatırımcıların kripto para almak için bu kuruluşlara yatırdığı fiziki paralar yani TL’ler ilgili kuruluşun banka hesabında toplanıyor. Buradaki tehlike hem kripto paranın hem de bankadaki fiziki paraların tamamen bu kuruluşların inisiyatifinde olması ve herhangi bir denetime ya da kurala bağlı olmadan yönetilmesi. Thodex örneğinde olduğu gibi yatırımcılar bir gün paralarının buharlaşması tehlikesi ile karşı karşıya kalabiliyor!
8- Kripto para nasıl güvenli şekilde saklanır?
KRİPTO para borsası kuruluşlarının sermaye yapıları ve arkalarındaki yatırım ve sermaye gücü önemli. Ancak her koşulda yasal düzenleme olması yatırımcılar açısından kritik önem taşıyor. Bu noktada kripto para yatırımcıları en azından soğuk cüzdan yöntemiyle birikimlerini güven altında tutabiliyor. Soğuk cüzdan Bitcoin, Ripple, Litecoin, Ethereum ve Bitcoin Cash gibi önde gelen kripto varlık cüzdan anahtarlarının internete bağlı olmayan donanımsal bir cihaz içerisinde saklanması yöntemine deniliyor.
