Celile Gölü Kıyısında 1.400 Yıllık Bizans Hazinesi Gün Yüzüne Çıkarıldı
Hayfa Üniversitesi’nden Arkeolog Michael Eisenberg’in eş yöneticiliğini yaptığı kazılarda ortaya çıkarılan nadir koleksiyon, inci, yarı değerli taşlar ve camla süslenmiş çok sayıda takı ile dikkat çekiyor. Eisenberg, LiveScience sitesine yaptığı açıklamada, “Bölgede bu döneme ait bilinen en büyük beş altın hazineden biri” ifadelerini kullandı.
Sikkelerin Tarihi ve Nadirliği
Hazineyi oluşturan sikkeler, Bizans İmparatoru Justin I’den (518–527) başlayarak, Heraklius’un erken dönemine (610–613) kadar farklı imparatorların dönemlerine ait. Koleksiyonun içinde solidi (tam altın), semisses (yarım altın) ve tremisses (üçte bir altın) gibi farklı değerlerde paralar yer alıyor.
Özellikle dikkat çeken parça, 610 yılında Kıbrıs’ta Heraklius ve babası tarafından basılmış nadir bir tremisses oldu. Arkeologlar, bazı sikkelerin üzerinde kumaş kalıntıları bulunduğunu, bu durumun hazinenin bir zamanlar kumaşa sarılarak gömüldüğünü düşündürdüğünü aktardı.
Kazılarda görev alan sikkebilim uzmanı Danny Syon, buluntunun önemine şu sözlerle dikkat çekti:
“Bu hazine, yalnızca arkeolojik bir keşif değil; aynı zamanda dönemin siyasi ve ekonomik tarihine ışık tutan çok değerli bir kaynak” (Haaretz, 2025).
Tarihsel Bağlam
-
yüzyılda Hippos (Sussita) antik kenti, bölgesel çalkantıların merkezindeydi. 614 yılında Sasani orduları Filistin’i işgal ettiğinde, bölgedeki Hristiyanların servetlerini sakladığı biliniyor.
Daha sonra 636 yılında Müslüman orduları bölgeyi ele geçirerek kontrolü sağladı. Ancak Hippos’un önemi giderek azaldı ve 749 yılında yaşanan büyük deprem sonrası tamamen terk edildi.
Avrupa Basınından Yorumlar
Le Monde (Fransa) habere ilişkin olarak, “Bu keşif, Bizans Doğu Akdeniz’i ve Kutsal Topraklar’daki ticaret ağlarının yeniden anlaşılması açısından eşsiz bir fırsat sunuyor” ifadelerini kullandı.
Alman basını Der Spiegel ise, “Hippos antik kenti ve Celile bölgesi, Bizans döneminde yalnızca dini değil, ekonomik açıdan da önemli bir merkezdi. Bu hazinenin ortaya çıkması, dönemin para sistemi ve zenginlik dağılımı hakkında önemli bilgiler veriyor” yorumunu yaptı.
Bilimsel Önemi
Keşfedilen hazine, Bizans döneminde Doğu Akdeniz’deki siyasi ve ekonomik ilişkilerin anlaşılması açısından yeni ipuçları sunuyor. Özellikle nadir basımların varlığı, dönemin ticaret ağları ve imparatorluklar arası etkileşimlerin yeniden değerlendirilmesine imkan tanıyor.