Katar merkezli Al Jazeera televizyonu, gazeteci Tamir el-Mishal aracılığıyla yayımladığı bir programda, İsrail Hava Kuvvetleri’ne ait 30 bin pilot, asker ve teknisyenin isim, adres ve rütbelerini içeren bir belgeyi ekranlara taşıdı. Mishal, belgede yer alan isimlerin Gazze’ye yönelik operasyonlarda yer aldığını ve düzenledikleri hava saldırılarının on binlerce sivilin ölümüne yol açtığını ifade etti.
Söz konusu belgeye ilişkin İsrail ordusundan resmi bir açıklama gelmedi. Bu durum, bölgedeki çatışmalar ve uluslararası kamuoyunda yeni tartışmaların başlamasına yol açtı.
Gazze’deki insan kayıpları
İsrail’in Gazze Şeridi’ne Ekim 2023’te başlattığı saldırılarda, Birleşmiş Milletler ve bölgedeki sağlık kurumlarının raporlarına göre en az 68 bin 216 Filistinli hayatını kaybetti, 170 binden fazla kişi yaralandı. Çatışmalar, sivil altyapıya yönelik yıkıcı etkileriyle de gündemde.
Ateşkes ve esir takası anlaşmaları
ABD Başkanı Donald Trump, 9 Ekim’de Mısır’da yürütülen müzakereler sonucunda İsrail ve Hamas arasında Gazze’de ateşkes planının ilk aşamasının onaylandığını duyurdu. Ateşkes anlaşması, İsrail hükümetinin onayıyla 10 Ekim’de devreye girdi ve İsrail ordusunun “Sarı Hat” bölgesinden çekilmesinin ardından 12.00 itibarıyla yürürlüğe girdi.
Ancak İsrail ordusu, ateşkese rağmen çeşitli iddialarla Filistinlilere yönelik operasyonlarını sürdürdü; sivillere yönelik hava saldırıları ve çatışmalar zaman zaman rapor edildi. Uzmanlar, ateşkese rağmen bölgedeki güvenlik durumunun hâlâ kırılgan olduğunu ve uluslararası gözlem mekanizmalarının etkinliğinin artırılması gerektiğini vurguluyor.
Analitik değerlendirme
-
Sivil kayıplar ve uluslararası hukuk: Gazze’deki çatışmalar, uluslararası insancıl hukuk ve sivillerin korunması açısından ciddi tartışmalara neden oluyor. Sızdırılan belgeler, askerlerin kimlik ve görev bilgilerini ortaya koyarak, sorumlulukların uluslararası soruşturmalarda ele alınmasını gündeme taşıyor.
-
Ateşkesin etkinliği: Ateşkes anlaşmaları uygulanırken, sahadaki fiili durumun belgelenmesi ve tarafların denetlenmesi kritik önem taşıyor. Uzmanlar, ateşkes ihlallerinin bölgedeki istikrarı zedelediğini ve insani yardım operasyonlarını güçleştirdiğini belirtiyor.
-
Bölgesel diplomasi ve uluslararası tepkiler: ABD ve Mısır’ın arabuluculuğu ile varılan ateşkes anlaşmaları, diplomatik bir çerçeve sunarken, İsrail’in sahadaki uygulamaları ve sızdırılan belgeler, diplomatik baskı ve kamuoyu tartışmalarını yoğunlaştırıyor.
Kaynaklar:
Al Jazeera, Reuters, BBC, Politico
Florya Gazetesi Haber Merkezi