Yaklaşık 10 yıldır tüm dünyadaki medya şirketleri ile teknoloji devi Google arasında devam eden telif mücadelesi AB'den gelen kararla yeni bir boyut kazandı.
Google geçtiğimiz hafta Avustralya ve Kanada'nın ardından Almanya, Fransa ve diğer dört Avrupa Birliği (AB) ülkesindeki 300'den fazla yayıncıya telif ücreti ödemeyi ettiğini duyurdu.
Dijital içeriklerle ilgili teklif ödemesini sürecini ilk başlatan ülke 2014 yılında İspanya olmuştu. Aldığı kararla 'Google Haberler'de sunulan içerikler için ücret ödemesini zorunlu kılan düzenleme sonrası Google haberler hizmetini ülkede 7 yıl durdurmuştu.
AB'NİN YASASINDAKİ FARKLILIK
İspanya'daki durumdan farklı olarak AB'nin hazırladığı yasa ile Google içerik üreticilerle pazarlık yaparak fiyat belirleme imkanı buldu. İspanya'da bu AB yasasını kabul edince Google hizmetini 2021 yılında ülkede tekrar hizmete açtı.
Benzer bir süreç Avustralya hükümetinin çıkarttığı yasayla yaşandı. Google'ın telif ödemesini gerektiren yasa sonrası ülkeden tamamen çekilebileceğini açıklamıştı.
EN BÜYÜK ANLAŞMA FRANSA'DA
En büyük anlaşmaları ise Fransız medya şirketleri yaptı. Başta haber ajansı AFP ve medya birliği Apig olmak üzere birçok grupla milyon dolarlık içerik paylaşım anlaşmaları imzalandı. Google, ajansın içeriklerini kullanması durumunda 5 yıl boyunca Fransa Rekabet Kurumu'nun belirleyeceği bir ücreti ödeyecek.
ALINAN KARAR EMSAL OLDU
Fransa gibi ülkelerin öncülük yaptığı bu trendin daha yayılması bekleniyor. Google’ın aramalarda haberleri çıkan yayınlara telif hakkı ödeyeceği ülke sayısının artacağı tahmin ediliyor. Avrupa Birliği’ndeki diğer ülkelerin de Avrupa Birliği Telif Hakları Direktifi’ni yürürlüğe alarak kendi iç hukuklarında düzenleme yapması bekleniyor.
Alınan kararlar sonrası tüm dünyadaki medya şirketleri telif ödemesini uygulamasının yayınlaşması için seslerini yükseltmeye başladı ve pek çok ülke AB’nin kararlarını örnek almaya hazırlanıyor.
TÜRKİYE'DE YASA YOK ÖDEME DE YOK
Google'ın bu ay AB ülkelerinde vardığı anlaşma üzerine Türkiye'de Sosyal Medya ve Dijital Güvenlik Eğitim Araştırma Merkezi (SODİMER) Başkanı Prof. Dr. Levent Eraslan, "Türkiye’nin de kendi dijital telif yasasını çıkarması gerekiyor. Yapılan haberlerin, çalışmaların, verilen emeğin mutlaka teliflendirilmesi gerekli" çağrısında bulundu.
Dijital telif yasası aslında Türkiye'de de dünyaya paralel bir şekilde uzun süredir tartışılıyor. Ancak bu konuda henüz yeterli somut adımlar atılmış değil. Şu ana kadarki örnekler bu tarz yasaların Google'ı huzursuz etse de sonunda anlaşmayla sonuçlandığını gösteriyor. Google şu ana kadar İspanya'da News özelliğini askıya almasının dışında herhangi bir ülkeden telif yasası yüzünden vazgeçmedi.
GOOGLE ÜCRETSİZ KULLANIYOR
Dünyada medya şekil değiştirirken içeriğin önemi değişmiyor. Geleneksel medya şirketleri kalifiye eleman istihdam ederek kaliteli içerik sunarken, Google gibi üçüncü parti uygulamalar hiçbir ödeme yapmadan bu içeriği kullanıp gelir elde ediyor. Ayrıca Google son dönemde haberlerin de tıklanmasını önleyecek içeriğin ön gösterimi olan snippet gibi uygulamalar kullanmaya başladı. Bu duruma dur demek isteyen medya kuruluşları harekete geçti. Google’ın gelecek dönemde daha fazla ülke tarafından zorlanacağı kesin görünüyor.
