Trump’tan Tarihi Gazze Planı — “Kalıcı Barış İçin Son Şans”
ABD Başkanı Donald Trump, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamayla, Gazze’de ateşkes ve kalıcı barışa yönelik yeni planın ayrıntılarını kamuoyuyla paylaştı.
Trump, hafta sonu boyunca Hamas ve Arap ülkeleriyle “çok önemli görüşmeler” yapıldığını belirterek, “Gazze’deki savaşın sona erdirilmesi ve Orta Doğu’da uzun süredir beklenen barış için umut verici bir ilerleme kaydedildi” dedi.
“HERKES HIZLI HAREKET ETMELİ”
Trump, planın ilk aşamasının bu hafta tamamlanması gerektiğini vurguladı:
“Zaman önemli; aksi hâlde çok kan dökülecek. Bu, kimsenin görmek istemeyeceği bir şey. Herkesten hızlı hareket etmelerini rica ediyorum.”
ABD Başkanı’nın açıklamasına göre, görüşmelerin son detayları pazartesi günü Mısır’da yeniden ele alınacak.
HAMAS: ‘YÖNETİMİ FİLİSTİNLİLERE DEVRETMEYE HAZIRIZ’
Trump’ın açıklamasının ardından Hamas, ABD planını “müzakere temeli olarak kabul ettiklerini” duyurdu.
Hamas’tan yapılan açıklamada, “Gazze yönetiminin Arap ve Filistinlilere devrini, rehinelerin serbest bırakılmasını ve kalıcı ateşkesi kabul ediyoruz. İsrail Gazze’den çekilmeli” ifadeleri yer aldı.
Trump ise Hamas’ın cevabını “barış için tarihi bir adım” olarak nitelendirdi:
“Hamas kalıcı barışa hazır olduğunu açıkça belirtti. İsrail Gazze’yi bombalamayı derhal durdurmalı.”
TRUMP’IN 21 MADDELİK GAZZE PLANI
Trump’ın “Gazze Barış ve Refah Planı” olarak duyurduğu proje, bölgeyi yeniden inşa etmeyi, esir değişimini sağlamayı ve radikalleşmeyi önleyecek yeni bir yönetim modeli oluşturmayı öngörüyor.
Planın öne çıkan başlıkları:
-
Gazze, terörden arındırılmış ve komşularına tehdit oluşturmayan bir bölge hâline getirilecek.
-
İsrail ve Hamas’ın anlaşması hâlinde, savaş derhal sona erecek, İsrail ordusu kademeli olarak çekilecek.
-
Esir takası kapsamında, İsrailli rehineler ve Filistinli mahkûmlar karşılıklı olarak serbest bırakılacak.
-
“Barış içinde yaşamayı taahhüt eden Hamas üyeleri affedilecek”; bölgeyi terk etmek isteyenlere güvenli geçiş hakkı tanınacak.
-
Ocak 2025 anlaşmasındaki miktardan az olmamak üzere, Gazze’ye günde 600 kamyon insani yardım girecek.
-
Yardımlar, BM, Kızılay ve bağımsız kuruluşlarca dağıtılacak.
-
Gazze’nin yönetimi, Filistinli teknokratlardan oluşan geçici bir hükümete devredilecek.
-
ABD, Arap ve Avrupa ortaklarıyla birlikte uluslararası istikrar gücü oluşturacak; bu güç, güvenliği devralıp Filistin polis gücünü eğitecek.
-
Gazze’nin yeniden inşası için özel ekonomik bölge ve yatırım fonu kurulacak.
-
Nihai hedef: Filistin Devleti’nin kurulması için güvenilir bir yol oluşturmak.
DİPLOMATİK YANKILAR
Washington kaynaklarına göre, planın uygulanması hâlinde, bölgeye çok uluslu bir “istikrar gücü” konuşlandırılacak.
Mısır, Katar ve Ürdün bu süreçte arabulucu rolü üstlenecek.
Avrupa basınında da yankı bulan plan, “Trump yönetiminin Orta Doğu barışı için bugüne kadarki en kapsamlı girişimi” olarak değerlendiriliyor.
ABD’li Politico gazetesi planı “Trump’ın Orta Doğu mirasını yeniden şekillendirme hamlesi”, İngiliz Guardian ise “Gazze’de diplomasi için son şans” olarak yorumladı.
GAZZE’DEKİ İNSANİ DURUM
Ekim 2023’ten bu yana süren saldırılarda, 66 binden fazla Filistinli yaşamını yitirdi.
Bölgedeki altyapının büyük bölümü tahrip olurken, BM’ye göre Gazze nüfusunun yüzde 85’i yerinden edildi.
Trump planının yürürlüğe girmesi hâlinde, insani yardım akışı yeniden başlayacak ve uluslararası kuruluşlar aracılığıyla yeniden inşa süreci başlatılacak.
Florya Gazetesi Haber Merkezi
Kaynaklar: White House Press Office, Hamas Basın Servisi, Politico, The Guardian, Al-Jazeera, Reuters