Memur-Sen Genel Başkanı Ali Yalçın, Türkiye’de 12 yıllık zorunlu eğitimi temel alan 4+4+4 sisteminin yeniden değerlendirilmesi gerektiğini belirtti. Eğitim-Bir-Sen tarafından 81 ilde yürütülen “Zorunlu Eğitim Sistemi’ne Yönelik Saha Araştırması”nın sonuçları Ankara’da kamuoyuna duyuruldu.
36 bini aşkın katılımcıyla yapılan araştırmada, öğretmenlerden okul yöneticilerine, lise öğrencilerinden velilere kadar geniş bir kesimin görüşü alındı. Araştırmanın özellikle sistemin son dört yılına, yani lise dönemine odaklandığı belirtildi.
Toplumdan Güçlü Bir Mesaj: Değişim Şart
Ali Yalçın yaptığı açıklamada, katılımcıların büyük çoğunluğunun mevcut sistemin ihtiyaçları karşılamadığını düşündüğünü ifade etti:
“Katılımcıların yüzde 93’ünden fazlası, sistemin son dört yılında değişim gerektiğini ifade etti. Bu yalnızca eğitimcilerin değil, öğrencilerin ve velilerin de ortak talebidir.”
Yalçın, bu sonuçların, zorunlu eğitimin son dört yılının toplumun beklentilerine göre yeniden yapılandırılması gerektiğine işaret ettiğini söyledi.
Yeni Model Önerileri: 2+2 ve 3+1 Öne Çıkıyor
Araştırmada, zorunlu lise eğitiminin daha esnek bir yapıya kavuşması gerektiği yönünde güçlü bir eğilim göze çarptı. Katılımcılar, mevcut 4 yıllık zorunlu lise eğitimi yerine, alternatif modellerin uygulanabilir olduğunu belirtti.
En fazla destek bulan iki model şöyle:
-
2+2 modeli: İlk iki yıl zorunlu, sonraki iki yıl isteğe bağlı.
-
3+1 modeli: Üç yıl zorunlu, son yıl tercihe bağlı.
Özellikle öğretmen ve öğrenciler, “2+2” modeline daha fazla destek verirken, “4 yıl zorunlu eğitim” önerisi ise oldukça düşük destek gördü.
İş Dünyası ile Uyum ve Ara Eleman Açığı
Çalışmada dikkat çeken bir diğer başlık ise zorunlu eğitim süresinin iş dünyası üzerindeki etkileri oldu. Katılımcıların büyük çoğunluğu, mevcut sistemin öğrencilerin erken yaşta iş hayatına atılmasını engellediğini, bu durumun da ara eleman ihtiyacını karşılamada sıkıntı yarattığını vurguladı.
-
Öğretmenlerin yüzde 87,8’i,
-
Okul yöneticilerinin yüzde 93,1’i
-
Velilerin yüzde 71,6’sı
zorunlu eğitimin uzunluğunun, iş dünyasında nitelikli iş gücüne erişimi zorlaştırdığı görüşünü paylaştı.
Mesleki Yönlendirme Eksikliği ve Lise Son Sınıf Tartışması
Katılımcıların çoğu, öğrencilerin mesleki yönelim konusunda yeterince desteklenmediğini belirtti. Yine lise son sınıfın mevcut haliyle işlevsiz olduğu görüşü de yaygınlaştı. Eğitimciler ve öğrenciler, lise son yılın üniversite hazırlık ya da kariyer planlama yılına dönüştürülmesini talep etti.
-
Lise son sınıfın yapısının değişmesi gerektiğini düşünen öğretmen oranı %83,6
-
Öğrencilerde bu oran %75,9 olarak kaydedildi.
"Eğitimde Yeni Bir Sayfa Açmak Zorundayız"
Ali Yalçın, saha araştırmasının Milli Eğitim Bakanlığı’nın politika üretim süreçlerine katkı sağlamasını hedeflediklerini belirtti:
“Türkiye genelinde 430 bin eğitim çalışanını temsil eden bir sendika olarak bu çalışmayı paylaşıyoruz. Eğitimde yeni bir mutfak çalışmasına, tüm paydaşların görüşlerinin alınacağı bir yapıya ihtiyaç var.”
Sonuç: Zorunlu Eğitim Toplumsal Mutabakatla Yeniden Yapılandırılmalı
Araştırma, zorunlu eğitimin süresinden yapısına, yönlendirme hizmetlerinden lise müfredatına kadar birçok alanda reform ihtiyacını ortaya koyuyor. Katılımcıların büyük bölümü, eğitim sisteminin günümüzün toplumsal, ekonomik ve bireysel ihtiyaçlarına daha uygun hale getirilmesini bekliyor.
Eğitimde atılacak yeni adımların, yalnızca eğitimcilerin değil tüm toplumun katkısıyla şekillenmesi gerektiği bir kez daha gözler önüne seriliyor.