EFENDİMİZİN BİR ÇADIR İÇİNDE NAMAZINI EDA ETTİĞİ HAYF BÖLGESİ
📌Peygamber Efendimizin Veda Haccı'nda uğradığı ve ibadet ettiği üç ayrı mekana sonrasında mescitler yapıldı. Bunlardan biri de Mina'da bulunan Mescid-i Hayf'tı.
📌Arife günü en son sabah namazını Hayf'ta bir çadır içinde eda eden Peygamberimiz, yanındaki bazı sahabeye, "Nemire'ye gidin ve bir çadır kurun" buyurmuşlardı.
TARİH BOYUNCA 70 PEYGAMBER BURADA İBADET ETTİ
📌Tarih boyunca aralarında Hz. Musa'nın da bulunduğu 70 peygamberin ibadet ettiği bu bölgede, Efendimiz de Veda Haccı sırasında çadır kurmuş ve cemaatle namaz kılmıştı.
📌Resûl-i Ekrem burada namaz kıldıktan sonra insanlara hitap etmişti.
PEYGAMBERİMİZ TEŞRİF ETTİKTEN SONRA HAYF'A MESCİD İNŞA EDİLDİ
📌Efendimizin teşrif ettiği ve namaz kıldığı bu yerin çevresi daha sonrasında bir mescid haline getirildi.
📌Bir rivayete göre, Efendimiz çevrede yüksekçe bir yer görmüş bunun üzerine Bilal-i Habeşi'den ezan okumasını istemişti. Ayrıca, Bilal-i Habeşi'nin ezan okuması buraya minare yapılmasının da yolunu açmıştı.
FIKIH ALİMLERİ MESCİD-İ HAYF'TA NAMAZ KILMAYI MÜSTEHAP KABUL ETTİ
📌 Ebû Hüreyre Mekke'de ikamet edecek olsa her cumartesi burasını ziyaret edip iki rek'at namaz kılacağını, Sa'd b. Ebû Vakkas burada iki rek'at namazı Beytülmakdis'i iki defa ziyaret edip orada namaz kılmaya tercih edeceğini söylemiştir.
📌Efendimizin burada cemaatle namaz kılması sebebiyle fıkıh alimleri de mescidin inşasından sonra Mescid-i Hayf'ta namaz kılmayı müstehap kabul etmişlerdir.
MÜSLÜMANLAR İÇİN MESCİD-İ HAYF'IN ÖNEMİ
📌İlk dönemlerden itibaren Müslümanlar Mescid-i Hayf'a büyük değer vermişlerdi. Pek çok peygamberin burada ibadet ettiğine dair olan inanç, mekana ayrı bir kudsiyet atfetmişti.
Öyle ki bir rivayete göre Hz. Adem de dahil 70 peygamber burada medfundu.
MESİCİDİN MİMARİ ÖZELLİKLERİ
📌Mescid, 842 tarihinde Abbasi Halifesi Vasik- Billah tarafından imar edildi.
📌Mescid, kıble bölümünde yirmi altışardan üç sıra halinde toplam yetmiş sekiz sütun üzerine ahşap sedir veya hurma kirişlerin taşıdığı yaklaşık 6 m. yükseklikte bir çatı ile örtülüydü.
📌Dağ tarafında üç revak bulunmaktaydı. Tavanlarda oluşan her bir karenin ortasına bir kandil asıldığı anlaşılmaktadır. Böylece önde seksen bir, dağ tarafındaki revakta otuz bir, Arafat tarafına düşen revakta yirmi dört, yol tarafındaki revakta otuz beş kandil asılmıştı.
📌Dış duvar ve iç avluyu çevreleyen kemerlerin üstünde yer alan duvarlar burçlarla süslenmişti.
📌Minare kare gövdeli olarak inşa edildi ve yüksekliği 12 metreye yakındı.
📌Mescidin tavanları ise kuyumcu İshak b. Seleme ve yardımcıları tarafından tezyin edildi. Mescidin yirmi kadar kapısı mevcuttu.
📌Mescidde dört sıra halinde toplam seksen dört sütun ve yol tarafına gelen kuzey duvarına bitişik tavansız tek bir revak vardı.
📌Minarenin önünde Hz. Peygamber'in namaz kıldığı mekân taş duvarla çevrilmişti. Bunun kıble tarafında küçük bir mihrap yer almaktaydı.
MESCİDİN TAMİRATLARI
🔨Asırlara meydan okuyan mescid elbette pek çok kez tamir ve imar gördü. Cemâleddîn-i İsfahânî tarafından gerçekleştirilen imarda Mescid-i Hayf'ın zemin ve merdivenleri mermer kaplandı.
🔨Mescid daha sonra Abbasi halifesi Nâsır-Lidînillâh'ın annesi ve Yemen hâkimi el-Melikü'l-Mansûr Ömer b. Ali ile İbnü'l-Mercânî Şehâbeddin tarafından tamir edildi.
MESCİD-İ HAYF'TA BÜYÜK DEĞİŞİKLİKLER GERÇEKLEŞTİREN SULTAN
📌Memluk hükümdarı Sultan Kayıtbay 1469'da Mescid-i Hayf'ın imar edilmesini emretmiş ve Şerîf Muhammed b. Berekât zamanında mescidde önemli değişiklikler gerçekleştirilmişti.
📌Büyük kapı üzerinde 14 m. yükseklikte bir minare, batı duvarında bir mihrap ve minber üzerinde büyük bir kubbe, sahanlığında Resûl-i Ekrem'in çadır kurduğu ve namaz kıldığı mekâna sekiz pâye üzerine büyük bir kubbe yapılmıştı.
OSMANLI DÖNEMİNDE MESCİDE YAPILAN HİZMETLER
📌Mescid-i Hayf, Osmanlılar devrinde Haremeyn'de yapılan imar faaliyetleri çerçevesinde birçok defa tamir edildi.
📌İbrâhim Rıfat Paşa, 1648-1687 yılları arasında IV. Mehmed zamanındaki imarın kitâbesi hakkında bilgi vermektedir. Mescidin ilk fotoğraflarında duvarların istinatgâhlarla desteklendiği görülmektedir.
Günümüzde Mescid-i Hayf
1987'de Suûdi hükümeti, yeni düzenlemeler sırasında Mescid-i Hayf'ı tamamen yıktırarak ek binalarıyla birlikte 25 dönümlük bir arazi üzerinde yeniden inşa ettirmiştir.
