Florya Gazetesi Haber Merkezi/ Jakarta: Endonezya’nın siyasi, ekonomik ve kültürel merkezi olan Cakarta, hızla modernleşen yapısına rağmen yerel köklerinden tam anlamıyla kopmuş değil. Özellikle Betawi kültürü, her geçen gün biraz daha unutulsa da, bu kimliğin yaşatılması için gösterilen çabalar halen umut vadediyor. Üstad Edy Mulyadi bu konuda büyük bir çaba sarf ediyor.
Cakarta’nın genç kuşağı, bir zamanlar kentin sosyal dokusunu oluşturan “dost canlısı, hoşgörülü ve açık sözlü” Betawi kültürünü artık tanımıyor ya da ona ait hissetmiyor. Lenong tiyatrosu, gembang kromong müziği, ondel-ondel kuklaları, geleneksel mutfaklar ve günlük konuşmalarda yer alan deyimler giderek arka planda kalıyor. Kültürel kaybolma, modernleşmenin bedeli haline gelmiş durumda.
Ancak bu erozyona karşı direnen odak noktaları da var. 5 Mayıs’ta 21. yaşını kutlayan “Sanggar Manggar Kelape” Kültür Stüdyosu, bu direnişin sembol isimlerinden biri olarak öne çıkıyor. 2004 yılında Edy Mulyadi, Kholid Zein ve Saparudin Uwo (namıdiğer Bang Uwo) öncülüğünde kurulan stüdyo, Betawi kültürüne gönül vermiş bir topluluğun ürünüdür. “Betawi kültürünü seven Cakarta toplumu” vizyonunu taşıyan bu ekip, kültürün ancak aktif biçimde yaşatılarak korunabileceğine inanıyor.
Stüdyoda verilen pencak silat (Endonezya'nın geleneksel dövüş sanatı) eğitimi, geleneksel danslar, mutfak atölyeleri, el sanatları ve düzenli dini buluşmalar sayesinde Betawi kültürü bir bütün olarak yaşatılıyor. Bu etkinlikler dört temel ilkeye dayanıyor: İnançla kuvvetlenmek, milli değerleri içselleştirmek, nezaketi esas alan ahlaki bir duruşu korumak ve yetenekleri geliştirmek.
21 yıllık bu yolculuk boyunca Manggar Kelape sadece bir kültür merkezi değil, aynı zamanda Cakarta gençliği için bir sığınak haline geldi. Stüdyo, şehir hayatının yabancılaştırıcı ve hızla tükettirici doğası karşısında, insanlara kimliklerini yeniden hatırlatan bir durak sunuyor. Gelenek burada sadece bir gösteri değil, ortak bir bilincin ve yaşamın ifadesi olarak hayat buluyor.
Bugün Endonezya’nın kültürel zenginliğini korumak adına atılan her adım büyük önem taşıyor. Manggar Kelape gibi oluşumlar, sadece geçmişi değil, geleceği de inşa ediyor.
1. Pencak Silat – Betawi Ruhu ile Harmanlanan Dövüş Sanatı
Alt başlık: Manggar Kelape'de dövüş sadece teknik değil, bir kimlik meselesi.
Bu bölümde:
-
Pencak Silat’ın tarihçesi ve Endonezya’daki kültürel kökleri anlatılır.
-
Betawi yorumu ve manevi boyutları öne çıkarılır.
-
Bang Uwo ve eğitmenlerle kısa röportajlar yer alır: “Silat, sadece düşmanı değil, egonu da alt etmektir.”
2. Geleneksel Kıyafetler ve Sanatlar – Ondel-Ondel’den Gembang Kromong’a
Alt başlık: Cakarta’nın geçmişi kumaşlarda, melodilerde ve kuklalarda yaşıyor.
Bu bölümde:
-
Geleneksel Betawi kıyafetleri, maskeleri ve müzikleri tanıtılır.
-
Stüdyoda yaşatılan sanatlara dair fotoğraflı bir anlatım yapılır.
-
Kültür eğitmenleriyle konuşularak, “Gençler neden ondel-ondel’i artık tanımıyor?” sorusu tartışılır.
3. Dosya: Betawi Kültürü
Alt başlık: Bir tabakta tarih, bir yudumda aidiyet...
Bu bölümde:
-
Betawi mutfağının özgün yemekleri tanıtılır (örneğin: soto Betawi, kerak telor).
-
Manggar Kelape'de düzenlenen geleneksel yemek günleri ve bu etkinliklerin kültürel rolü vurgulanır.
-
Betawi dövüş sanatı, yemek kültürü ve müzik kültürü üzerine eğitimler verilir.