İngiltere ile İsrail arasındaki ticari veriler, 2025’in ilk dokuz ayında Birleşik Krallık’tan İsrail’e yapılan askeri malzeme sevkiyatlarının değerinde belirgin bir artış olduğunu ortaya koydu. Kanal verilerine göre bazı aylarda tek başına yüzbinlerce sterlin değerinde sevkiyat kaydedildi; Haziran 2025 tek başına yaklaşık 400 bin sterlinle son yılların en yüksek aylık değeri olarak raporlandı. Bu veriler, Londra’nın “kısıtlamalar” ve “lisans denetimleri” söylemleri ile fiili uygulaması arasındaki uyumsuzluğun çarpıcı bir belgesi. Anadolu Ajansı+1
Bu artış, sadece rakam meselesi değildir — aynı zamanda ahlaki bir sınavdır. Gazze’de 2023 sonundan beri süren yoğun saldırılarda on binlerce Filistinli hayatını kaybetti; uluslararası sağlık ve insani yardım kurumlarının verileri, ölenler arasında çok sayıda çocuğun ve bebegin bulunduğunu gösteriyor. Resmî rakamlar ve Birleşmiş Milletler raporları, Gazze’de binlerce çocuğun yaşamını yitirdiğini ve bölgenin insani durumunun dramatik biçimde kötüleştiğini teyit ediyor. Bu gerçek, İngiltere’den yapılan askeri tedariklerin (doğrudan veya dolaylı) vicdani yükünü sorgulamayı zorunlu kılıyor. Reuters+1
Londra’nın savunması: “Yasal çerçeveye uyuyoruz; askeri ihracat denetleniyor, sahada kullanılacak bomba ve mühimmat satmıyoruz” açıklamalarıyla sınırlı kaldı. Ancak resmi açıklamalar ile gümrük kayıtları arasındaki bu çelişki, kamuoyunun güvenini sarsıyor. Hükümetin, bazı ihracat lisanslarını askıya aldığı doğru olsa da — aynı zamanda yüzlerce lisansın yürürlükte kaldığı ve F-35 parça tedarikleri gibi konularda mahkeme kararlarıyla ihracatın devamına izin verildiği de kayda geçti. Bu durum, “hukukî gerekçeler” ile “ahlaki sorumluluk” arasındaki uçurumu açığa çıkarıyor. GOV.UK+1
Çifte standartın faturası ise Gazze’de hayatını kaybeden sivillerin üzerinden ödeniyor. Bir hükümet söylemiyle uluslararası yükümlülükler ve insan haklarından söz edilirken, aynı anda pratikte bu yükümlülükleri zayıflatacak ticari ilişkilerin sürdürülmesi, “güvenlik” söylemiyle örtülüyor. İsrail’deki bazı parçaların küresel F-35 tedarik havuzuna dahil olduğu ve doğrudan satış olmadığını söylemek, sonuçta üretilen parçaların hangi operasyonlarda kullanıldığını görmezden gelmeye mazeret olmamalıdır. Reuters+1
Medya, parlamento denetimi ve sivil toplumun rolü
Kamu denetiminin arttırılması, parlamenter şeffaflık taleplerinin güçlü biçimde takip edilmesi ve sivil toplum kuruluşlarının hukuki müdahaleleri, bu çifte standardı açığa çıkarmada belirleyici olabilir. Ancak gerçek soru şu: Bir devlet, sahada binlerce çocuğun ve bebegin hayatını kaybettiği bir kriz devam ederken; rakamsal olarak anlamı ne kadar küçük olursa olsun silah sevkiyatlarına nasıl göz yumar? Bu, sadece dış politika tercihi değil, aynı zamanda insanlığa karşı bir sınavdır. House of Commons Library+1
Sonuç
İngiltere’nin “kontrol” ve “etik” söylemleri ile gümrük ve lisans kayıtlarına yansıyan fiili uygulaması arasındaki fark, Gazze’de hayatını kaybeden binlerce masumun, aralarında bebeklerin de bulunduğu kurbanların gölgesinde yorumlanmalıdır. Bu tabloya sessiz kalmak, tarihe iki yüzlülük olarak geçecektir.
Florya Gazetesi Haber Merkezi
Kaynaklar: Reuters; Guardian; UN OCHA; GOV.UK (Export Control / Israel data); Channel 4’in analizini aktaran uluslararası haber ajansları ve Anadolu Ajansı.
