Küresel ekonomi, son yıllarda ardı ardına gelen krizlerle sarsıldı. Pandemiyle başlayan konteyner krizi, Süveyş Kanalı’ndaki Ever Given kazası ve Rusya-Ukrayna savaşı, tedarik zincirlerinin ne kadar kırılgan olduğunu ortaya koydu. Bu tablo içinde “Orta Koridor”, bir alternatif değil, ana ticaret hattı olmaya doğru ilerliyor.
TEDAR Başkanı Günal: “Türkiye tarihi bir yol ayrımında”
TEDAR Başkanı Tuğrul Günal, Türkiye’nin bu denklemde kritik bir rolde olduğunu vurgulayarak şunu söylüyor:
“Bu koridor, Türkiye’yi yalnızca transit bir ülke olmaktan çıkarıp, küresel ticaretin planlama, yönetim ve değer katma merkezi hâline getirecek eşsiz bir dönüşüm fırsatı barındırıyor.”
Rekabet ekseninde Orta Koridor
-
Kuzey hattı: Rusya üzerinden geçen yol, savaş ve yaptırımlar nedeniyle güvenilir değil.
-
Güney hattı: Süveyş ve Hint Okyanusu güzergâhı, uzunluğu nedeniyle zaman ve maliyet kaybı yaratıyor.
-
Orta Koridor: Daha kısa, daha güvenli ve maliyet avantajlı bir seçenek olarak öne çıkıyor.
Zengezur etkisi ve Doğu Anadolu’nun rolü
Zengezur Koridoru bağlantısı tamamlandığında Doğu Anadolu’nun lojistik merkez hâline geleceği öngörülüyor. Bu gelişme, sadece ticaret değil, tarım ve sanayi yatırımlarının da bölgeye kaymasını sağlayabilir.
“Geçiş ücreti” değil, “değer üretimi”
Günal, transit gelirle sınırlı bir model yerine, lojistik planlama, sigorta, montaj, paketleme, kalite laboratuvarları gibi katma değerli hizmetlerin geliştirilmesi gerektiğini vurguluyor.
Başarının iki anahtarı: Dijitalleşme ve koordinasyon
-
Dijital omurga: Tek pencere gümrük, anlık veri paylaşımı ve yapay zekâ destekli planlama.
-
Ulusal koordinasyon: Bakanlık, özel sektör ve akademinin ortak stratejiyle hareket etmesi.
İnsan ve teknoloji odaklı vizyon
Günal’ın ifadesiyle:
“En modern limanları inşa edebilirsiniz; ama onu yönetecek nitelikli insan kaynağı ve dijital sistemler yoksa altyapı atıl kalır.”