Sonbaharla birlikte Birleşik Krallık’ta ve Avrupa’da yeni Covid-19 varyantları yayılmaya başladı. Uzmanların XFG (Stratus) ve NB.1.8.1 (Nimbus) olarak adlandırdığı bu türler, boğazda keskin ağrı ve ses kısıklığı gibi semptomlarla öne çıkıyor.
Yeni Covid Varyantı "Nimbus": Dünya Sağlık Örgütü (WHO), büyük ölçüde yeni bir varyant olan Nimbus'un (NB.1.8.1) tetiklediği küresel Covid-19 vakalarındaki yeni artışı yakından takip ediyor. İlk olarak Ocak 2025'te tespit edilen Omicron'un bu alt varyantı, şu anda birçok ülkede hızla yayılıyor.
Asya'da da bir artış görülüyor
Asya'nın bazı bölgelerinde, özellikle Çin, Singapur, Tayland ve Hindistan'da da vaka sayılarında artış bildirildi. Hindistan'da Covid bağlantılı ölümlerin Pazartesi günü 100'ü aşması sağlık yetkilileri arasında endişeye yol açtı. Ancak, bu varyantın vakaları henüz bildirilmedi.
CK Birla Hastaneleri, CMRI Kolkata'dan Danışman Pulmonolog Dr. Arup Halder, NDTV'ye yaptığı açıklamada, "Hindistan'da veya dünya genelinde 'Nimbus' veya 'Stratus' adı verilen bilimsel olarak tanınan bir COVID-19 varyantı bulunmuyor; bu terimler muhtemelen yüksek oranda bulaşıcı olmasına rağmen hafif hastalığa neden olan mevcut Omicron alt varyantları için resmi olmayan etiketleri yansıtıyor." dedi.
Belirtiler: Nelere Dikkat Etmelisiniz?
Belirtiler, diğer Omicron alt varyantlarına benzer. CDC'ye göre, belirtiler şunlardır:
- Öksürük
- Ateş
- Tükenmişlik
- Kas ağrıları
- Tıkanıklık
- Baş ağrısı
- Bulantı veya kusma
- Yeni koku veya tat kaybı
Nadir durumlarda hastalar "jilet boğazı" olarak tanımlanan bir durum bildirmişlerdir.
Manipal Hastanesi Dwarka'da Enfeksiyon Hastalıkları Bölüm Başkanı ve Danışmanı Dr. Ankita Baidya, NDTV'ye şunları söyledi: "Size ölümcül bir hastalık bulaştırmaları gerekmiyor."
"Bu kez ateş, öksürük, soğuk algınlığı gibi normal virüs benzeri semptomların yanı sıra tat ve koku kaybı ve boğaz ağrısı, burun akıntısı gibi grip benzeri semptomlar da görüyoruz. Baş ağrısı ve vücut ağrısı da görülüyor."
"Jilet Boğazı" Nedir?
Terim yeni gibi görünse de, daha önce Covid-19 ile ilişkili vakalara benzer, inanılmaz derecede ağrılı boğaz ağrılarını ifade ediyor. Hastalar, boğazlarının sanki cam kırıklarıyla kaplıymış gibi hissettiğini söylüyor.
"Jilet boğazı" terimi sosyal medya fenomenleri ve diğer internet kullanıcıları tarafından popüler hale getirildi.
NDTV, Delhi'deki AIIMS'den Dr. Sanjay Rai ile görüştü. Rai, jilet boğazının bakteriyel ve viral enfeksiyonlarda da görülebileceğini söyledi. Rai, "Öksürük, soğuk algınlığı ve diğer hastalıkları olan kişiler, hastalığın yayılmasını azaltmak için maske takabilirler, ancak önleyici tedbirlerin varyantı durdurduğuna dair bir kanıt yok." diyerek insanlara dikkatli olmaları tavsiyesinde bulundu.
Nimbus Tehlikeli mi?
DSÖ , son risk değerlendirmesinde, NB.1.8.1'den kaynaklanan küresel halk sağlığı riskinin "düşük" kaldığını belirtti. Mevcut aşıların, bu varyantın hem semptomatik hem de şiddetli hastalığına karşı etkili olmaya devam etmesi bekleniyor .
21-27 Nisan tarihleri arasında Nimbus, 22 ülkeden 518 dizi ile küresel olarak dizilenen vakaların %10,7'sini oluşturdu.
Dr. Baidya şunları ekledi: "Nimbus, Ocak 2025'ten bu yana hızla yayılan bir tür ve bu varyasyonda, insanlar arasında hızla yayılmasına rağmen, aslında o kadar ölümcül olmadığı, sadece hafif ila orta şiddette hastalığa neden olduğu fark edildi."
Dr. Rai ayrıca Nimbus'u "hafif bir varyant" olarak nitelendirdi. "Hindistan rahat bir konumda. Bu varyant nedeniyle vakaların arttığı ülkelerde, bildirilen ölümlerde ani bir artış görülmedi," diye ekledi.
Başka Bir Varyant Yayılıyor
Nimbus'un yanı sıra, insanlar arasında endişeye neden olan bir diğer varyant da "Stratus" lakaplı XFG'dir. Bu varyant şu anda DSÖ tarafından izlenmeye alınmamıştır.
Dr. Baidya, "Stratus'un da hızla yayıldığı konusunda şu anda tekrar inceleme altındayız ancak dizileme sonucunda Nimbus suşu olarak tanımlanan vaka sayısını Nimbus suşu ile karşılaştırdığımızda, durum vakalarının nispeten daha az olduğunu görüyoruz" dedi.
"Ama evet, bu iki varyant şu anda en çok dolaşımda olan varyant ve şu anda Nimbus da DSÖ'ye göre izleniyor, hastalığın paterni ve yayılma paterni aynı anda inceleniyor," diye ekledi.
Hindistan'daki Covid vakaları
Dr. Halder, Hindistan'daki mevcut Covid durumu hakkında değerlendirmelerde bulunarak, düşük vaka sayısı (günde 100-200) ve asgari düzeyde hastane yatışıyla "istikrarlı" olduğunu söyledi. Muson koşullarında solunum yolu hastalıklarındaki artışın mevsimsel virüslerden (H3N2, adenovirüs) kaynaklandığını belirtti.
Kamuoyunu uyararak, insanların yalnızca ICMR/Sağlık Bakanlığı tavsiyelerine güvenmeleri, Kovid-19'u gripten ayırmak için şiddetli semptomları RT-PCR yoluyla test etmeleri ve yüksek riskli gruplara tekrar aşı yapılmasını sağlamaları gerektiğini söyledi.
Dr. Rai ise, "Hintlilerin bağışıklığı, ister bizim aşımızdan, ister ikinci dalgadan sonra kazanılan doğal bağışıklıktan kaynaklansın, diğer aşılanmış ülkelerden daha güçlü." dedi.
Nimbus çeşidi nedir?
NB.1.8.1 olarak adlandırılan Nimbus suşu, Omicron'un bir soyundan gelmektedir. DSÖ, bu suşu yakın gözlem altında olan altı varyant arasında listelemiştir.
ABD ve İngiltere'deki vakalar
Tüm Grip Verilerinin Paylaşımına İlişkin Küresel Girişim'e (GISAID) göre, NB.1.8.1 varyantı Kaliforniya, New York, New Jersey ve Illinois dahil olmak üzere en az 13 ABD eyaletinde tespit edildi. Birleşik Krallık'ta, Birleşik Krallık Sağlık Güvenlik Ajansı (UKHSA), 31 Mayıs'ta sona eren haftada 947 hastanın hastaneye yatırılmasıyla hastane yatışlarında %10'luk bir artış olduğunu bildirdi.
Bilim insanları, söz konusu varyantların önceki Covid-19 türlerine kıyasla daha ağır hastalığa yol açtığına dair bir kanıt olmadığını vurguluyor. Ancak genetik değişiklikler nedeniyle bulaşma riskinin arttığı belirtiliyor.
Semptomlar Grip ve Soğuk Algınlığı ile Karışabiliyor
Son vakalarda boğaz ağrısı, ses kısıklığı, baş ağrısı, öksürük, burun akıntısı ve yorgunluk sıkça görülüyor. Bu belirtilerin grip ya da soğuk algınlığı ile benzerlik göstermesi, Covid-19’u ayırt etmeyi güçleştiriyor.
İngiltere Kraliyet Aile Hekimleri Koleji, vakaların özellikle küçük yaş gruplarında ve yaşlılarda arttığını bildiriyor. Covid bağlantılı hastane yatışlarının da yükselişte olduğu ifade ediliyor.
Uzmanlardan Maske ve Hijyen Uyarısı
Sağlık uzmanları, Covid şüphesi olan kişilerin savunmasız bireylerle temastan kaçınmasını ve mümkünse evde kalmasını tavsiye ediyor. Dışarı çıkılması gerekiyorsa maske takılması öneriliyor. Düzenli el yıkama ve tek kullanımlık mendillerin çöpe atılması, virüsün yayılımını azaltmada önem taşıyor.
İngiltere Ulusal Sağlık Hizmetleri (NHS), boğaz ağrısı yaşayanlara bol sıvı tüketimi ve bir çay kaşığı bal tavsiye ediyor.
Aşılar Hâlâ Koruyor
Birleşik Krallık Sağlık Güvenlik Ajansı (UKHSA), mevcut aşıların yeni varyantlara karşı da koruma sağladığını belirtiyor. UKHSA danışmanlarından Dr. Alex Allen, “Şu ana kadar bu varyantların daha şiddetli hastalığa yol açtığını ya da aşıların etkisini azalttığını gösteren bir kanıt yok” dedi.
Ancak uzmanlar, aşı hakkı bulunan herkesin zamanında aşılarını yaptırmasının önemine dikkat çekiyor.
Türkiye’de Aşı Karşıtlığı Tartışmaları
Türkiye’de ise özellikle son yıllarda aşı karşıtlığı yönünde bir eğilim gözleniyor. Uzmanlar, varyantların yeniden enfeksiyon riskini artırabileceğini ve toplumsal bağışıklığın zayıflaması halinde sağlık sisteminin zorlanabileceğini belirtiyor.
Covid testlerinin ücretsiz olarak yaygın bulunmadığı ülkelerde olduğu gibi Türkiye’de de eczanelerde test satışları sürüyor.
